Ferritine Te Hoog
Ferritine Te Hoog
Wanneer artsen een bloedtest uitvoeren, wordt vaak het ferritine-niveau gecontroleerd. Ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat in de cellen van je lichaam. Het fungeert als een marker voor de hoeveelheid ijzer die beschikbaar is. Een verhoogd ferritine-niveau kan duiden op verschillende gezondheidsproblemen.
De rol van ferritine
Ferritine is voornamelijk te vinden in de lever, milt, spierweefsel en beenmerg. Het helpt bij de opslag en het vrijkomen van ijzer wanneer dat nodig is. Een normaal gehalte aan ferritine is essentieel voor verschillende lichaamsfuncties, zoals zuurstoftransport en DNA-synthese.
Normaalwaarden van ferritine
De normale ferritine-waarden verschillen tussen mannen en vrouwen. Voor mannen ligt het tussen 30 en 300 ng/mL. Voor vrouwen varieert het tussen 15 en 200 ng/mL. Deze waarden kunnen variëren afhankelijk van leeftijd en gezondheid.
Oorzaken van verhoogd ferritine
Er zijn verschillende oorzaken voor een verhoogd ferritine-niveau. Ziekten en aandoeningen die ijzeroverbelasting veroorzaken, zoals hemochromatose, kunnen leiden tot verhoogde ferritine-waarden. Andere oorzaken kunnen ontstekingen, leverziekte, chronische alcoholconsumptie, obesitas en sommige vormen van kanker zijn.
Hemochromatose
Hemochromatose is een erfelijke aandoening waarbij het lichaam te veel ijzer absorbeert uit voedsel. Dit overtollige ijzer wordt opgeslagen in organen, wat kan leiden tot schade en ziekte.
Ontstekingen
Chronische ontstekingen kunnen ook leiden tot verhoogde ferritine-niveaus. Het lichaam slaat dan meer ijzer op als reactie op de ontsteking. Dit kan een auto-immuunziekte of een infectie zijn.
Leverziekte
De lever speelt een cruciale rol bij het ijzermetabolisme. Aandoeningen zoals levercirrose of hepatitis kunnen het ferritine-gehalte verhogen omdat de lever minder efficiënt functioneert.
Gevolgen van verhoogd ferritine
Een hoog ferritine-niveau kan schadelijke effecten hebben. Het overtollige ijzer kan zich ophopen in verschillende organen, zoals het hart, de lever en de pancreas. Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder leverziekte, diabetes en hartfalen.
Hartproblemen
Overtollig ijzer kan zich in het hart ophopen, wat het risico op cardiomyopathie en hartfalen verhoogt. Onderzoek toont aan dat een hoog ijzergehalte het hartweefsel kan beschadigen.
Diabetes
De pancreas, verantwoordelijk voor insulineproductie, kan ook worden aangetast door overtollig ijzer. Dit kan leiden tot insulineresistentie en uiteindelijk diabetes type 2.
Leverziekten
Zoals eerder genoemd kan overtollig ijzer de lever beschadigen. Dit kan leiden tot leververvetting, cirrose en soms zelfs leverkanker.
Diagnose en behandeling
Diagnose van verhoogd ferritine begint met een eenvoudige bloedtest. Als de test een hoog ferritine-niveau aangeeft, kunnen verdere tests nodig zijn om de onderliggende oorzaak te bepalen.
Bloedtest
De eerste stap is een bloedtest die zowel ferritine als serumijzergehalte meet. Andere bloedtesten kunnen transferrine en totale ijzerbindingscapaciteit (TIBC) meten.
Leverfunctietesten
Als leverziekte wordt vermoed, kunnen artsen leverfunctietesten en beeldvormingstekenen (zoals een echografie) aanbevelen om de toestand van de lever te beoordelen.
Genetische tests
In gevallen van vermoede hemochromatose kan een genetische test worden uitgevoerd. Deze test zoekt naar mutaties in het HFE-gen, dat betrokken is bij ijzerregulatie.
Behandelingsopties
Behandeling van verhoogd ferritine hangt af van de onderliggende oorzaak. Voor hemochromatose omvat behandeling vaak flebotomie (bloedafname) om overtollig ijzer te verwijderen. Voor ontstekingen of infecties kan de behandeling gericht zijn op het onderliggende probleem. Leverziekten kunnen een combinatie van dieetveranderingen, medicatie en soms transplantatie vereisen.
Preventie en levensstijl
Er zijn verschillende stappen die mensen kunnen nemen om hun ferritine-niveau in een gezond bereik te houden. Een uitgebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging en beperking van alcoholconsumptie zijn enkele sleutelmaatregelen.
Dieet
Beperk de inname van rood vlees, lever en andere ijzerrijke voedingsmiddelen. Eet meer groenten, fruit en volkorenproducten voor een gezond dieet. Vermijd voedsel of supplementen die veel vitamine C bevatten bij maaltijden rijk aan ijzer, aangezien vitamine C de ijzerabsorptie verhoogt.
Lichaamsbeweging
Regelmatige lichaamsbeweging helpt niet alleen het gewicht onder controle te houden, maar kan ook de ontsteking in het lichaam verminderen, wat op zijn beurt het ferritine-niveau kan verlagen.
Alcoholbeperking
Overmatig alcoholgebruik kan de lever beschadigen en het ferritine-niveau verhogen. Beperk alcohol om de gezondheid van de lever te ondersteunen en verhoogde ferritine-niveaus te voorkomen.
Wanneer naar de dokter
Hoewel een verhoogd ferritine-niveau soms tijdelijk of onschuldig kan zijn, moet professional altijd worden geraadpleegd bij aanhoudende verhoging. Dit is vooral belangrijk als er andere symptomen optreden zoals vermoeidheid, buikpijn, gewrichtspijn, of huidverkleuring.